Arabet studionin mjekësi qe ne periudhën e injorances

Arabet ishin njohur me kolegjin e mjeksise ne Candesapur, i cili u themelua nga mbreti i Iranit ne gjysmen e dytë te shek. VI p.e.r.. Disa nga fizikantet Arab u specializuan atje. Një nga ata ishte Harith bin Keldah i cili jetoi gjatë kohes se Profetit alejhis-selam, i cili ishte mjeku qe u kujdes për shumë nga shoket e tij kur ata semureshin.

Spitali i parë

Muslimanet e themeluan sptalin e tyre të parë gjatë periudhes se Velid bin Abdulmalikut. Ky spital trajtonte vetëm semundjen e lebres. Fizikanteve qe punonin ne këtë spital iu dhanë prona te shumta dhe paga te larta. Pacientet qe pranoheshin ne spital mund te qëndronin aty pergjithmone (paciente te brendshem). Këta paciente ashtu sikurse te verberit, merrnin para ne forma asistence. Kur numri i tyre u shtua, spitali u quajt azili te semureve.

Dy kategoritë e spitaleve

Spitalet ishin te dy llojeve. Të paret shin Dispanceri te levizshme dhe te dytet spitale te themeluara nëpër ndertesa. Një nga këto dispanceri te levizshme veproi ne kohën e Profetit alejhis-selam gjatë “Luftes se Hendekut”. Ne këtë lufte u ndertua një tënde e veçantë për te plagosurit. Kur Sad bin Muadhi u plagos dhe krahu i tij rridhte shumë gjak, Profeti alejhis-selam dha urdher qe ta dergonin ne tenden e te plagosurve kështu qe ai vetë do të kujdesej për te. Kjo do të bëhej e mundur kur Muadhi te ishte pranë tij. Kjo ishte dispanceria e pare levizese. Me vonë, lideret dhe mbreterit përhapen dhe zhvilluan ato deri aty ku pacientet do të gjenin ne te gjithçka, duke përfshirë këtu trajtimin mjeksor, dieten, ilacet, veshmbathje, doktore dhe infermiere. Këto spitale levizese kalonin nëpër ato fshatra ku nuk kishte qendra spitalore.

Ministri Isa bin Ali bin Xharah i shkroi këto fjale për Sinan bin Thabit, i cili ishte ne mbikqyrje te spitaleve ne Bagdad dhe rrethinave te tij.

“Kam qenë duke menduar për banoret e fshatit Savad prej te cileve ka te sëmurë qe nuk po marin mjekimin e duhur, sepse nuk ka asnjë doktor ne atë zonë. Ju lutem, dergoni një grup doktoresh dhe gjithashtu një sasi te madhe ilacesh për mjekimin e pacienteve atje. Ky grup duhet te shkoje ne atë fshat, te qëndrojë atje deri sa te jetë nevoja dhe pasi te gjithë pacienteve ti jetë dhënë sherbimi i nevojshem te vazhdojnë ne fshatra te tjerë.

Gjatë periudhes se Sutan Muhamed Selxhukit spitalet levizese arriten përmasa aq te mëdha saqë për te transportuar mjetet e tyre nevojiteshin 40 deve.

Sa për qendrat spitalore, mund të themi qe ato ishin aq te shumta sa qe çdo qytet i madh e i vogël gjente përfitim. Edhe qytetet me te vogla kishin me tepër se një spital. P.sh. erdhi nje kohe kur Kordoba kishte 50 Spitale kryesore.