Enciklopedizmi i shkenctarëve muslimanë

Shkenctarët muslimanë, ata që ngritën civilizimin islam në formë të veçantë kishin një veçori, e kjo veçori është enciklopedizmi. Ata nuk ishin specialist vetëm në një art dhe shkencë ose në ndonjë degë të shkencës, por ishin enciklopedi që i dinin shumicën e gjërave në të cilat kishte arritur shkenca në kohën e tyre.

Xhorxh Sartoni në librin e tij “Hyrje në historinë e shkencës” kur arriti në shekullin e shtatë dhe të tetë solar nuk u besonte materialeve që ia ofronin asistentët e tij, por u detyrua që ta mësojë vet gjuhën arabe dhe pas studimit të civilizimit musliman arriti në përfundim që shekujt që vijonin, prej shekullit të tetë deri te shekulli i trembëdhjetë, ti emërton me emrat e shkenctarëve më të dalluar musliman. Gjysmës së dytë të shekullit të tetë i dha emrin: shekulli i Xhabir Ibën Hajanit, gjysmës së parë të shekullit të nëntë i dha emrin: shekulli i Havarizmit, gjysmës të dytë të shekullit të nëntë i dha emrin: shekulli i Raziut, gjysmës së parë të shekullit të dhejtë i dha emrin: shekulli i Mesudiut, gjysmës së dytë të shekullit të dhjetë i dha emrin: shekulli i Xhuzxhaniut, pjesës së parë të shekullit të njëmbëdhjetë i dha emrin: shekulli i Biruniut, gjysmës së dytë të shekullit të njëmbëdhjetë i dha emrin: shekulli i Hajamit, gjysmës së parë të shekullit të dymbëdhjetë i dha emrin: shekulli i Ibën Zehr El-Andalusiut, gjysmës së dytë të shekullit të dymbëdhjetë i dha emrin: shekulli i Ibën Ruzhdit, gjysmës së parë të shekullit të trembëdhjetë i dha emrin: shekulli i përkthimit nga arabishtja në gjuhët europiane.